RECORDATI POLSKA Sp. z.o.o - Poland
PL - EN
Nadciśnienie pierwotne tętnicze

Informacje dla PacjentaNadciśnienie pierwotne tętnicze

Co to jest nadciśnienie tętnicze pierwotne?

Nadciśnienie tętnicze (NT) to trwałe podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi.

Zdecydowana większość (ponad 90%) przypadków nadciśnienia ma charakter pierwotny i spowodowana jest różnorodnymi czynnikami środowiskowymi i genetycznymi, które powodują zaburzenie fizjologicznej regulacji ciśnienia tętniczego. W przeciwieństwie do nadciśnienia wtórnego, w pierwotnym nie udaje się wykryć jednoznacznej przyczyny choroby.

Epidemiologia i prewencja, objawy.

Dane z ostatnich 20 lat wskazują na wzrost rozpowszechnienia nadciśnienia tętniczego w Polsce. Według badania NATPOL 2011 rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego wśród osób w wieku 18–79 lat wzrosło w ciągu 10 lat z 30 do 32%, czyli do około 9 milionów osób. Do tej liczby należy dodać, na podstawie badania POLSENIOR, około miliona osób z nadciśnieniem tętniczym po 80. roku życia. Utrzymanie się obserwowanych tendencji może spowodować, że do roku 2035 liczba pacjentów z nadciśnieniem tętniczym zwiększy się o połowę.
Nieodpowiednia dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu i innych używek oraz przewlekły stres, ale także wiek, cukrzyca, dyslipidemia, choroby nerek to czynniki ryzyka nadciśnienia tętniczego i innych chorób układu krążenia.
Rozwojowi nadciśnienia tętniczego można zapobiegać w dwojaki sposób, stosując prewencję pierwotną, mającą na celu uniknięcie lub opóźnienie rozwoju nadciśnienia oraz prewencję wtórną, która ma za zadanie zwiększenie wykrywalności nadciśnienia tętniczego jak również zapobieganie lub opóźnienie rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych i nerkowych.
Do niespecyficznych objawów klinicznych, które mogą sugerować nadciśnienie tętnicze możemy zaliczyć: bóle głowy o różnej lokalizacji i charakterze, problemy ze snem, szybkie męczenie się, mroczki przed oczami, szczególną skłonność do irytacji, kołatanie serca, potliwość, szumy w uszach, duszności, zawroty głowy, uczucie wyczerpania. Należy jednak pamiętać, że choroba może też przebiegać bezobjawowo.
W Polsce około 30% osób nie wie o swojej chorobie nadciśnieniowej. Ze względu na niską wykrywalność nadciśnienia tętniczego ostatnie wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego zalecają aby przesiewowymi pomiarami BP objąć wszystkie osoby dorosłe, u których pomiary ciśnienia tętniczego powinny być wykonywane przynajmniej raz w roku.

Diagnostyka i rozpoznanie nadciśnienia tętniczego pierwotnego

Postępowanie diagnostyczne przy podejrzeniu NT powinno obejmować:

  1. określenie wysokości ciśnienia tętniczego,
  2. ustalenie przyczyny nadciśnienia (pierwotne czy wtórne),
  3. ocenę czynników ryzyka sercowo-naczyniowego,
  4. wykrycie ewentualnych powikłań narządowych,
  5. wykrycie ewentualnych chorób towarzyszących,
  6. ustalenie całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Podstawą rozpoznania nadciśnienia tętniczego jest prawidłowo wykonany gabinetowy pomiar ciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze można rozpoznać, jeśli średnie wartości BP (wyliczone co najmniej z dwóch pomiarów dokonanych podczas co najmniej dwóch różnych wizyt u lekarza), są równe lub wyższe niż 140 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i/lub 90 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego.

Postępowanie terapeutyczne w nadciśnieniu tętniczym pierwotnym.

Podstawowym celem terapii pacjenta z nadciśnieniem tętniczym jest zmniejszenie śmiertelności i ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Leczenie powinno prowadzić do obniżenia ciśnienia tętniczego do wartości poniżej 140/90 mm Hg u większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.
Postępowanie w nadciśnieniu tętniczym powinno obejmować:

  1. zmiany w stylu życia polegające m.in. na zmniejszeniu masy ciała, modyfikacji diety, zwiększeniu aktywności fizycznej, zaprzestanie palenia papierosów,
  2. stosowanie leków hipotensyjnych,
  3. skorygowanie wszystkich innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, np. leczenie dyslipidemii, cukrzycy czy leczenie przeciwpłytkowe.

Do głównych klas leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego zaliczamy tiazydowe leki moczopędne, leki blokujące receptory β-adrenergiczne, antagonistów wapnia, inhibitory konwertazy angiotensyny i leki blokujące receptor AT1.
Bardzo często terapia nadciśnienia tętniczego oparta jest na stosowaniu kombinacji kilku leków o uzupełniających się nawzajem mechanizmach działania.

Opracowano na podstawie:

  1. Kardiologia – podręcznik oparty na zasadach EBM, t.II. Szczeklik A., Tendera M. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010.
  2. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2015 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Tykarski A., Narkiewicz K.